Terpenen

TERPENEN, goeie kans dat je er nog nooit van hebt gehoord. Niet zo raar, want zoals we al eerder op deze website schreven zijn cannabisplanten zeer complex en herbergen ze vele honderden bestanddelen in zich. Nu het wetenschappelijk onderzoek naar cannabis op stoom komt, na jaren lang vrijwel stil te hebben gestaan, beginnen we die complexe plant steeds beter te begrijpen. Het onderzoek naar cannabinoïden zoals CBD heeft ons bijvoorbeeld al veel geleerd over de vele mogelijke therapeutische toepassingen van deze stof. Maar tegelijkertijd zijn er bestanddelen waar we minder van weten, terpenen bijvoorbeeld. Desondanks zijn terpenen interessante bestanddelen en vermoedt men dat ze een belangrijke rol spelen bij de medicinale werking van cannabisproducten. In dit artikel bespreken we wat we wel weten van terpenen en welke functies zij mogelijk vervullen.Terpenen zijn stoffen die in talloze planten terug te vinden zijn. We kunnen de aanwezigheid van terpenen onder andere opmerken door de geur die planten verspreiden. Zo geeft het terpeen limoneen citrusvruchten hun geur (en smaak) en is ook menthol een geur die zijn oorsprong vindt in de aanwezigheid van bepaalde terpenen. 

Terpenen zijn vluchtige stoffen, ze komen in grote concentraties voor in etherische oliën. Bij het maken van CBD olie gaan veel terpenen verloren doordat ze door de bewerking van het hennepblad, het zogenaamde ‘decarboxyleren’, vervliegen. Dit is een zeer onderschat fenomeen. Wij zijn op dit moment aan het onderzoeken wat het effect is als als bepaalde terpenen weer toegevoegd worden aan de olie en hebben daarvoor een deskundige partner aangetrokken die gespecialiseerd is in terpenen en die ons daarin bijstaat. 

Uit recente onderzoeken blijkt overigens dat tijdens het het maken van de olie met behulp van alcohol, bij het verdampen van de alcohol het grootste gedeelte van terpenen mee verdampen en dus verdwijnen. Terpenen spelen een essentiële rol bij het activeren van cannabinoïden, vandaar dat wij daar heel zuinig op zijn. 

Therapeutische Terpenen

Naast de invloed op geur en smaak zijn er ook wetenschappelijke aanwijzingen dat terpenen een therapeutische werking hebben. Terpenen hebben wat dat betreft een eigen, opzichzelfstaand effect, maar beïnvloeden ook de werking van andere bestanddelen. Met name beïnvloeden terpenen de werking van verschillende cannabinoïden, in het bijzonder die van CBD. Dit effect, waarbij het ene bestanddeel de werking van het andere bestanddeel versterkt (of juist remt), wordt ook wel het entourage-effect genoemd. Voor dit artikel hebben wij twee wetenschappelijke publicaties gebruikt die een overzicht geven van de kennis die er tot nu toe vergaard is over terpenen in cannabisplanten. In het overzicht hieronder hebben we vier van de belangrijkste terpenen geselecteerd en hun mogelijke toepassingen beschreven. Beide publicaties zijn online te vinden en zeker de moeite van het lezen waard wanneer je meer wilt weten over therapeutisch gebruik van terpenen. De links naar deze studies vind je in de bronvermelding onder dit artikel.

Limoneen

Van alle terpenen die we kennen is limoneen de op een na meest voorkomende. Limoneen vinden we bijvoorbeeld in citroenen en sinaasappels. Studies met proefdieren wijzen erop dat limoneen een krachtige angstremmende werking heeft. Ook zou de geur van limoneen een anti-depressieve werking kunnen hebben, zo bleek uit één studie. Tenslotte zijn er aanwijzingen dat limoneen kan helpen tegen klachten van acne.

Mycreen

Deze terpeen werkt als een ontstekingsremmer, een effect dat nog eens versterkt wordt wanneer het samen met CBD wordt gebruikt. In hogere doseringen heeft myrceen ook een kalmerend effect. In combinatie met de cannabinoïde THC kan dit leiden tot wat in het Engels ook wel couch-lock genoemd wordt (het onvermogen om nog van de bank af te kunnen komen). Sommigen ervaren deze uitwerking als prettig, maar veel medicinale gebruikers van cannabisproducten zijn niet op zoek naar dit effect.

Pineen

In de hele natuur is pineen de meest voorkomende terpeen. Het komt voor in de etherische olie van vele plantensoorten, waaronder coniferen. Pineen zorgt er in veel planten voor dat insecten worden afgestoten. Uit onderzoek blijkt dat pineen (net als myrceen) een ontstekingsremmend effect heeft. Daarnaast zorgt pineen voor het verwijden van de luchtwegen en werkt het als een antibioticum. Ook heeft pineen een gunstig effect op het geheugen. We weten dat de cannabinoïde THC het kortetermijngeheugen ongunstig beïnvloedt, pineen lijkt dit ongunstige effect te verminderen.

Linalool

Deze terpeen is sterk vertegenwoordigd in lavendel. Van lavendel weten we dat het een verlichtende werking heeft bij brandwonden en tegelijkertijd de vorming van littekenweefsel verminderd. Het is waarschijnlijk dat dit effect wordt veroorzaakt door linalool. Daarnaast zijn er ook angstremmende en kalmerende effecten van linalool vastgesteld.

Tot slot

Er valt nog een hoop te ontdekken over terpenen. Sinds THC in 1964 voor het eerst werd geïsoleerd door Raphael Mechoulam heeft deze cannabinoïde jarenlang vrijwel alle aandacht gekregen. Pas veel later is de focus iets meer verschoven naar andere cannabinoïden, zoals CBD. De recentste ontwikkeling is dat nu ook terpenen wat welverdiende aandacht beginnen te krijgen. Dit artikel is dan ook zeker niet het laatste dat wij over terpenen zullen publiceren. Houd onze website in de gaten wanneer je op de hoogte wil blijven van de laatste ontwikkelingen op dit gebied.

Bronnen

1. Russo, E.B. (2011) Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects. Br J Pharmacol., 163(7): 1344-64.
2. Andre, C.M., Hausman, J., & Guerriero, G. (2016) Cannabis sativa: The Plant of the Thousand and One Molecules, Front Plant Sci. Online gepubliceerd, februari 2016.

Weblinks